Op zondag 25 september herdachten we dat Helmond 72 jaar geleden werd bevrijd. De herdenking vond plaats bij de Sint Jozef Gedachteniskapel in het Hortensiapark.
Er vonden optredens plaats van het Helmonds Muziek Corps en het Vrouwenkoor Confetti. Leerlingen van het Jan van Brabant college lazen gedichten voor en er werden kransen en bloemen gelegd bij de kapel. Na het spelen van de ‘Last Post’ door de trompettist volgden twee minuten stilte.
Hieronder kunt u de toespraak lezen die burgemeester Blanksma-van den Heuvel uitsprak bij de bevrijdingsherdenking.
‘Het gezicht achter de vrijheid’
Dames en heren, jongens en meisjes,
en in het bijzonder: de veteranen, hier aanwezig.
Welkom. Vanavond, in het Hortensiapark in Helmond.
Goed dat jullie er met zo velen zijn.
Op deze bijzondere dag.
25 september.
De afsluiting van de Internationale Vredesweek,
En exact 72 jaar nadat Helmond werd bevrijd.
Kent u de gezichten achter de vrijheid?
Vandaag herdenken we de slachtoffers van toen.
Gaan onze gedachten uit naar hen die vochten, streden, sneuvelden.
Naar de mensen die letterlijk hun eigen leven gaven voor het leven van een ander.
Voor dat ene doel: vrijheid.
Vrijheid voor het Helmond van toen.
Vrijheid voor het Helmond van vandaag.
Vandaag vieren we die vrijheid.
Maar dat kan niet zonder ook te kijken naar het nu.
En stil te staan bij het gebrek aan vrijheid van anderen.
In ons vrije Nederland is het amper in te denken,
maar op dit moment,
72 jaar na de bevrijding van Helmond,
zijn wereldwijd ruim 60 miljoen mensen op de vlucht.
Denkt u zich eens in.
Ruim-60-miljoen-mensen.
Weg van familie, huis en haard.
Kou, heimwee en haat trotserend.
Ruim-60-miljoen-mensen.
Sinds de Tweede Wereldoorlog waren er nooit meer mensen op de vlucht dan nu.
Maar cijfers alleen, zijn weinig tastbaar.
Het verhaal van de vrijheid verdient een gezicht.
Daarom ook heb ik een jongen meegenomen.
Mhamad, vijftien jaar.
Zittend hier voor, op de eerste rij.
Schoolkind uit Helmond.
Afkomstig uit Syrië.
Gevlucht voor oorlog, gevlucht voor geweld.
Met als bagage een netvlies waarop de beelden van overleden familieleden staan gebrand.
Mhamad als gezicht van die vluchtelingenstroom.
Zijn verhaal stelt ons voor de uitdaging.
Om onze eigen herinneringen van 72 jaar geleden,
te transformeren naar een schuilplaats in het heden.
Immers, wat is onze verworven vrijheid waard,
als we deze niet met anderen willen delen?
Wat is onze verworven vrijheid waard,
als de zoete smaak van dit voorrecht,
niet door anderen mag worden geproefd?
Bijvoorbeeld door Mhamad.
Een tiener met een ziel, gekerfd door het verleden.
Maar vooral met een geest, gericht op de toekomst.
Mhamad houdt van klassieke muziek.
Wat hij hoort, probeert hij op de piano na te spelen.
Hij werkt hard op school om later acteur te worden.
Een hobby, een droom.
Een doel, een perspectief.
Dat is vrijheid.
Maar deze vrijheid krijgt alleen gestalte,
in een omgeving die ook zijn gezicht wil zien.
Zijn er dan geen grenzen?
Brengt vrijheid geen plichten met zich mee?
Natuurlijk wel.
Echte vrijheid betekent ook,
respect, acceptatie en tolerantie.
Respect voor de ander.
Acceptatie van verschillen.
En tolerantie voor normen en waarden.
Voor dat wat we in 72 jaar hebben opgebouwd.
Want we moeten kunnen leven zoals we willen leven.
En we moeten kunnen zijn wie we willen zijn.
Daaraan mogen we, met elkaar, geen concessies doen.
En daarin doe ik een beroep op u, jou en mezelf.
Want uw, jouw en mijn vrijheid heeft pas echt waarde, als we het ook de vrijheid van een ander laten zijn.
Dit vluchtelingenkind heeft een gezicht.
Symbolisch voor zijn herwonnen kansen en vrijheid.
Maar hebben we niet ook behoefte aan de gezichten van toen?
Bijvoorbeeld van de familie Koppel, uit de Steenweg.
Of de familie Koppens, uit de Hoogeindsestraat.
Helmonders. Nooit meer teruggekomen.
Behoefte aan de gezichten achter de namen van toen.
Opdat we, ook na 72 jaar, niet mogen vergeten,
hoe uniek, hoe belangrijk en hoe bijzonder vrijheid is.
Het is daarom ook dat volgend jaar in Helmond de Stolper Steine worden onthuld.
Acht bronzen steentjes, voor acht Helmondse slachtoffers.
Op plekken, verspreid over de stad.
Op plekken vanwaar Helmondse Joden en Sinti werden gedeporteerd.
Om vervolgens in 2019,
tijdens de 75e herdenking van de bevrijding,
hier in het Hortensiapark alle Helmondse slachtoffers van de oorlog ook echt een gezicht te geven.
De gezichten achter onze vrijheid.
(Uitgesproken tekst geldt.)
Hieronder kunt u de gedichten lezen van de leerlingen van het Jan van Brabant college.
Oorlog
Ruzie, vechten …….. dood
Om kleine verschillen
Christen, moslim, Jood
Grenzen
Staan enkel op kaarten
Bestaan niet echt
Grenzen zijn verdwenen bij oorlog en gevecht
Daarom
Gaan wij hier hand in hand aan werken
In een moskee, synagoge en alle kerken
Vrede
Zo eenvoudig om te sluiten
Doen we samen met elkaar
Dat kan binnen en ook buiten
Als er vrede is dan is het klaar
Gedicht van Max Hoozemans
Jan van Brabant College, klas MH1A
Voorgelezen samen met zijn klasgenoot Teun Senders.
Luchtbel
In de wereld is veel ellende
Daardoor lijkt het soms een bende
Zoveel mensen, zoveel meningen
Luister naar elkaar of ga samen zingen
Je mag er allemaal zijn
Want dan voel je je fijn
En is de vrede dichtbij
Pas op, vrede is teer
Een luchtbel valt zo neer
Dan spat hij uit elkaar
Wees zuinig: vrede is kostbaar
Gedicht van Werner Leenders
Jan van Brabant College, klas H1A
Soldiers on the Battlefield
Lying here in the burning sun
Men shot by a simple gun
We won’t give up, not yet
Just craving for a cigarette
We feel like deer, hiding for the hunters
Together, in the middle of the bunkers
The madness has entered our head.
If we could only figure out a way to pretend
Pretend to be home, blind to the kills, up here in the hills, cutting out the thrills
Life in the city, what would that be like?
If we could only flee to the fields of gold
Cause the birds here are screaming scared
Us lying here for love and fair.
We fly, we fight and we win
Only to come right within
Losses will be offered, blood will be shed
But one day soon we won’t be dead
We’ll return home to our families
With stories, knowledge, memories and strength
Gedicht van Leonie van den Bogaart
Jan van Brabant College, klas VT3A