Ze zijn inmiddels allemaal bejaard.
De eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders. 50 jaar geleden kwamen ze naar
Nederland om tijdelijk mee te werken aan de wederopbouw van ons land. Ze werden
gedreven door een beter economisch perspectief en door het avontuur wat Europa
volgens hen kon bieden. In de provincie Limburg vestigden zich destijds
honderden Marokkanen.In Midden en Noord-Limburg werkten ze veelal in de metaal-
en kleiwaren industrie en in Zuid-Limburg trokken ze de mijnen in. De
gastarbeiders bleven langer dan gepland. Hun vriendinnen en vrouwen kwamen over,
ze kregen kinderen en kleinkinderen die in Nederland opgroeiden. Teruggaan naar
Marokko werd een sociaal dilemma. De gasten werden blijvers.
Documentairemaker Marijn Poels
werkt momenteel aan een vijftig
minuten durende documentaire over de eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders.
De generatie die zich destijds in Limburg vestigde. “Het zijn mooie verhalen van
destijds, die mogen niet vergeten worden”, aldus de filmmaker.
In de jaren ’60, raakte de
Nederlandse arbeidsmarkt overhit. Men had snel goedkope werknemers nodig en de
Italiaanse, Spaanse en Turkse arbeidsmigranten waren niet voldoende. Men ging
werklui werven in Marokko. De in Helmond wonende Lakhbar Maazouzi (83), één van
de hoofdpersonen in de film, werd niet zozeer gedreven door de armoede maar het
was het avontuur wat hem naar Limburg bracht. “Toen ik de
mogelijkheid kreeg om naar Europa te gaan heb ik geen seconde geweigerd en heb
de boot naar Marseille genomen”, vertelt Lakhbar tijdens een voorbereidend
gesprek met Poels.
In mei reist Lakhbar samen
met de filmmaker terug naar zijn geboorteplaats in Marokko. Daar zal hij voor de
camera’s van Poels een intiem kijkje geven in zijn oorspronkelijke wereld van
oasen en wuivende palmen. Wat dreef hem werkelijk om de oversteek naar Europa te
maken en wat is er nog over van het dorp wat hij 50 jaar geleden achterliet? Hoe
belangrijk is deze plek nog voor hen? Dat en meer zijn de vragen die Poels
beantwoord wil zien in zijn film. Lakbahr kwam uiteindelijk in Sittard terecht
waar hij jarenlang werkte voor de Limburgse staatsmijnen die tevens onderdeel
zullen zijn in zijn film.
Ook in Limburg zal Poels
met camera te gast zijn bij de Marokkaanse gemeenschappen in Tegelen en
Panningen. Veel van hen werkten in de inmiddels vergane kleiwaren fabrieken van
Reuver. Hoe beleefden zij destijds de overstap van de zanderige Sahara naar een
leven aan de groene kronkels van de Maas? Hoe was het voor deze generatie om te
werken en leven tussen de twee compleet verschillende culturen?
Poels gaat mee met hun gebed, de vijf
zuilen van de islam, onderzoekt, gaat in gesprek en documenteert de Marokkaanse
samenlevingen.
“Inmiddels maakt de tweede en
derde generatie deel uit van onze samenleving”, vertelt Poels. “Er zijn tal van
discussies opgelaaid en weer gaan liggen. De Marokkaanse gemeenschappen in ons
land zijn door de één gestigmatiseerd en door de ander omarmd. Door de commotie
dreigen we de eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders langzaam en ondankbaar
uit het oog te verliezen. De generatie die destijds hun geboorteland heeft
verlaten om mee te werken aan onze wederopbouw. Het is niet alleen een
belangrijk stukje cultureel erfgoed maar het zijn ook boeiende verhalen die we
niet mogen vergeten”.
De vijftig minuten durende
documentaire zal in november in diverse
Nederlandse en Belgische bioscopen te zien zijn. De film zal december via L1 TV
worden uitgezonden.
Poels maakt de documentaire in
samenwerking met L1-TV, Provinciaal Platform Minderheden, Limburgs Museum Venlo, Vereniging
Mondiaal Beleid Sittard, Mondiaal Burgerschap Peel en Maas, Gemeente Beesel en
COS Limburg
Helmonder speelt een rol in docu over eerste generatie Marokkaanse gastarbeiders
Foto: