De gemeenten Breda, Helmond en
Tilburg, de provincie Noord-Brabant en Brabant Water hebben hun handtekening
gezet onder de ‘Green Deal stimulering Geothermie Brabant Breed’. De Green Deal
is een direct resultaat van het onderzoek dat de partijen uitvoerden naar de
kansen voor geothermie in Brabant. Met de Green Deal geven de vijf partijen aan
dat zij actief gaan ondersteunen in de veilige ontwikkeling en uitvoering van
geothermieprojecten in Breda, Helmond en Tilburg. De ondertekening vond plaats
op 10 oktober, de dag van de Duurzaamheid, in Kasteel Helmond.
Potentie voor aardwarmte in Noord-Brabant
De B5 gemeenten, de provincie Noord-Brabant en Brabant Water hebben gezamenlijk
een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor geothermie in Brabant. Dat
onderzoek wees uit dat met name in de zogenaamde ‘Trias-zandsteenlagen’ in de
buurt van Breda-Noord, Tilburg en Helmond potentie zit voor aardwarmte. In een
vervolgonderzoek is de ligging van de zandsteenlagen en natuurlijke breuken in
die regio’s zo exact mogelijk in beeld gebracht. Ook is met een internationaal
team van deskundigen gekeken naar de effecten van die breuken. Uitkomst van dat
onderzoek was dat alle drie de regio’s geschikt zijn voor een duurzame, veilige
en relatief eenvoudige geothermische energiewinning uit de
Trias-zandsteenlagen.
Green Deal
Nu de onderzoeksfase is afgerond, is het tijd om een volgende stap te
zetten: de gemeenten Breda, Helmond en Tilburg, de provincie Noord-Brabant en
Brabant Water zetten hun handtekening onder de ‘Green Deal Stimulering
Geothermie Brabant Breed’. Paul Smeulders, wethouder duurzaamheid van de gemeente
Helmond: “Ik ben er enorm trots op dat we vandaag deze belangrijke stap hebben gezet.
Helmond, maar ook Tilburg en Breda, hebben ambitieuze duurzaamheidsplannen; als
we die willen halen, is het noodzakelijk om serieus te kijken naar alle mogelijke manieren van
duurzame energie-opwekking. Wind en zon zijn belangrijk, maar niet genoeg:
geothermie is een volgende stap in de richting van klimaatneutrale steden. Deze
samenwerking biedt ons de kans om écht stappen te zetten: om marktpartijen nét
dat zetje te geven om op een duurzame, veilige manier gebruik te gaan maken van
aardwarmte.”
Brabant-brede samenwerking
Tot nog toe zijn er in Noord-Brabant geen geothermieprojecten
gerealiseerd, maar er is wel degelijk interesse uit de markt. Met deze Green
Deal willen de vijf partijen op een gestructureerde wijze ontwikkelingen
stimuleren en initiatieven ondersteunen. De samenwerking is belangrijk, omdat
er zo het beste voor gezorgd kan worden dat de ontwikkeling van geothermie op
een duurzame, veilige en betrouwbare manier gebeurt. Bovendien levert de
samenwerking voordelen op in tijd en kosten.
Iedere partner in de Green Deal draagt
actief bij aan het realiseren van geothermie-projecten. Hun rol is daarin met
name faciliterend: ze brengen potentiële externe partners en marktpartijen
bijeen, dragen kennis over, zoeken naar subsidie- en financieringsmogelijkheden
en helpen mee aan oplossingen voor eventuele knelpunten. Gedeputeerde Johan van den Hout: “In de
Energieagenda 2010-2020 hebben we het belang aangegeven van duurzame warmte.
Uit de tussenevaluatie van de
Energieagenda bleek dat we hierin
nog flinke stappen moeten zetten en dat we meer regie op deze ontwikkeling
moeten voeren. Met deze Green Deal geven we in samenwerking met de andere
partners invulling aan deze regievoering. Het is nu aan marktpartijen om haar
deel van haar verantwoordelijkheid te nemen en projecten uit te gaan voeren.”
Duurzame, veilige en betrouwbare ontwikkeling
In de Green Deal hebben de vijf partijen expliciet afgesproken dat ze
alleen gebruikmaken van bestaande grondwaterreservoirs. Er wordt géén gebruik
gemaakt van methoden als ‘fracken’, en er wordt niet geboord in de nabijheid
van breuken in de ondergrond. Op deze manier vormt de warmtewinning geen
bedreiging voor het grondwater, en wordt dus gewaarborgd dat de ontwikkelingen
op een duurzame, veilige en gecontroleerde manier gebeuren. Guïljo van Nuland, algemeen directeur van
Brabant Water: “Veiligheid is prioriteit nummer één bij alle mogelijke
geothermie-projecten. Daarom vinden we het als Brabant Water ook zo belangrijk
om mee te doen aan deze Green Deal: op deze manier kunnen wij er actief op
sturen dat er zorgvuldig met ons grondwater wordt omgegaan.”
Geothermie
De warmte uit de aarde wordt in steeds meer landen gebruikt als duurzame
energie. In IJsland wordt het warme water bijvoorbeeld gebruikt als
stadsverwarming voor de hele hoofdstad; daarnaast wordt een kwart van de
elektriciteit op het eiland opgewekt met aardwarmte. In Nederland is de
potentie van het grondwater minder groot, maar toch is geothermie ook hier
bezig aan een opmars. In Nederland wordt geothermie alleen nog gebruikt voor
het oppompen van warm water om kassen of delen van woonwijken te verwarmen. Om
dit water op te kunnen pompen worden er twee putten geboord. Het warme water
komt naar boven via een productieput, verwarmt via bovengrondse
verwarmingsbuizen kassen, huizen of fabrieken, en gaat via een put weer terug
de ondergrond in, zodat de grondwaterdruk gelijk blijft.